PRINCIPARO DE FROSTAVALLEN

ANTAŬPAROLO

La Fundamenta Principaro de Informado pri la Internacia Lingvo, konata poste kiel
Principaro de Frostavallen, estis akceptita de la reprezentantoj de la Landaj Informaj
Fakoj de UEA en Frostavallen, Svedio, la 30-an de julio 1956. Por memorigi la 30-
jaran datrevenon de tiu grava dokumento kaj por helpi al Informado pri Esperanto
antaŭ kaj dum la Jubilea Jaro, ICNEM decidis reeldoni ĝin kun kelkaj klarigoj.

La kunveno de la Informaj Fakoj (IF) okazis en la kadro de unu el la tiamaj altnivelaj
kaj tre popularaj Svedaj Someraj Semajnoj (SSS) en moderna konferencejo situanta
en arbara regiono apud lageto. La demando pri informado estis pritraktita surbaze de
tezoj, jam antaŭe verkitaj kaj distribuitaj de la subskribinto, tiutempe ĝenerala
sekretario de UEA ŝarghita ankaŭ pri informado. La diskuton partoprenis 80
personoj el 15 landoj. La tezoj, iom kompletigitaj rezulte de la diskutoj, estis
unuanime akceptitaj kiel bazaj kaj gvidaj principoj por la tuta informa laboro de la
Esperanto-Movado, unuavice de la informa aparato de UEA.
 
Agante laŭ la Principaro de Frostavallen, la IF kaj la tuta informa aparato de UEA
plibonigadis de jaro al jaro la kvaliton kaj kvanton de la informado pri la Internacia
Lingvo. Statistikoj pri la rezultoj estis regule publikigataj en la revuo ESPERANTO kaj
en la Estraraj Raportoj, ĉiam kun kritikaj rimarkoj cele al pliaj bonigoj. Tio, aldone al
kunvenoj dediĉitaj al informado dum la Universalaj Kongresoj, estis instrua kaj
instiga por ĉiuj, kiuj aktivis en tiu branĉo de la tiutempaj multflankaj agadoj de
UEA. Por doni almenaŭ palan bildon pri la amplekso de la laboro sur tiu kampo, estu
menciite, ke en 1963 - la lasta jaro, en kiu la subskribinto respondecis pri informado -
la IF de UEA havis 148 kunlaborantojn en 39 landoj, kaj en tiu jaro, laŭ la respondoj
al demandaro ricevitaj el 30 landoj, aperis 3908 nacilingvaj artikoloj kaj 10688
informoj pri Esperanto; okazis 826 publikaj prelegoj kun 53000 ĉeestantoj, kaj 774
radiaj aŭ televidaj elsendoj; estis aranĝitaj 184 ekspozicioj, kiujn vizitis 39000
personoj; preskaŭ 370.000 afiŝoj, flugfolioj, broŝuroj k.s. informaj materialoj estis
distribuitaj (ESPERANTO, n-ro 7-8/1964). Laŭ la samaj principoj UEA agis ĝis la
mezo de 1974.

Bedaŭrinde, nuntempe la informa aparato de UEA, same kiel la iama Centro de
Esploro kaj Dokumentado (CED), el kiu ĝi ĉerpis faktojn kaj argumentojn, ne plu
ekzistas. Tial multaj punktoj de la Principaro de Frostavallen ne plu estas realigeblaj.
Tamen, la landaj, lokaj kaj fakaj Esperanto-organizaĵoj, kiel ankaŭ unuopuloj
aktivantaj sur la kampo de informado, povus kaj devus atenti almenaŭ al la principoj
entenataj en la punktoj 11-20, tute speciale al sekcio VI rilatanta al kvalito.

La subskribinto prilaboris la Principaron en 16 artikoloj aperintaj en la revuo
ESPERANTO inter 1970 kaj 1973.
En 1974 la IF de UEA publikigis ilin en broŝuro
sub titolo "Por pli Efika Informado", kiu verŝajne ankoraŭ estas mendebla de UEA.

Nun, sur la sojlo de la Jubilea Esperanto-Jaro, oni daŭre memoru, ke pli bone estas
tute ne informadi pri Esperanto, ol faradi tion fuŝe.
 

Ivo Lapenna

Fundamenta Principaro de Informado pri

la Internacia Lingvo

 

Akceptita en la kunveno de la reprezentantoj de la Informaj Fakoj
en Frostavallen, Svedio, la 30-an de julio 1956 

celo - nuna stato - organizo - funkcioj - metodoj - kvalito - konstanteco kaj kampanjoj - medioj atingotaj - konkludo

I. CELO

1. Tri branĉoj de aktivadoj: informado; instruado; praktika utiligo. Nur paralela, bone
studita kaj celkonscia agado sur la tri kampoj povas doni kontentigajn rezultojn kun
daŭra valoro.

2. La celo de la informado: a) diskonigi la Internacian Lingvon kaj chion kio estas kreita
en ĝi aŭ pere de ĝi; b) detrui la antaŭjuĝojn, precipe en la ŝlosilaj pozicioj de
la kulturo kaj de la publika vivo; c) instigi al lernado de la lingvo kaj altiri novajn
adeptojn al la Movado.


II. NUNA STATO

 3. Fondiĝo: UEA refondis sian propagandan fakon en Bournemouth (1949),
transformis ĝin en Informan Fakon (IF) en Parizo (1950) kun Kongresa Gazetara
Servo (1950) kaj Kongresa Gazetara Servo (1950). Sekvis reorganizado aŭ
organizado de la landaj Informaj Fakoj.

 

4. Rezultoj: Ĉiujare, krom por 1954, estis publikigataj la rezultoj de informado en
mondaj kadroj en "Esperanto". Ili montras kontentigan progreson, sed ankaŭ
bezonon pri plua ampleksigo kaj kvalita plibonigo.
 

III. ORGANIZO

5. Informa Fako de UEA (gvidata de la Ĝenerala Sekretario):

a) Gazetara Servo: 1) Bulteno kun novaĵoj (en Esperanto por la landaj IF; en la angla
kaj franca por la grandaj presagentejoj kaj por la ĉefaj gazetoj en landoj sen
movado); 2) Fotoservo; 3) Artikola Servo; 4) Radio- Servo; 5) se eble, Televida
Servo.

b) Kongresa Gazetara Servo: 1) Bulteno kun novaĵoj en Esperanto kaj nacilingve; 2)
Fotoservo; 3) Artikola Servo; 4) Radio-Servo; 5) se eble, Televida Servo.

c) Ekspozicioj: 1) Organizado de la Universala Ekspozicio en diversaj landoj kaj
konstanta kompletigado de la materialoj; 2) sugestoj rilate organizon de aliaj
ekspozicioj laŭ la modelo de la universala.

ch) Afiŝoj kaj flugfolioj: Prizorgado de tekstoj kaj taŭgaj desegnaĵoj; eventuale
eldonado en diversaj okazoj kun internacia karaktero.

d) Filmoj, Radio, Televido: Sugestoj al landaj IF pri utiligo de tiuj rimedoj.

e) Prelegvojaĝoj: Organizo pere de la landaj asocioj kaj vasta utiligo por informado
pere de gazetoj, radio, afiŝoj k.s. laŭ la cirkonstancoj.

f) Gazetaraj Konferencoj: Utiligo de ĉiu pli grava evento por aranĝo de gazetaraj
konferencoj.

6. Landaj IF (gvidataj de malgranda komitato aŭ de komisiito): Organizi la samajn
branĉojn laŭ la modelo de la IF de UEA.

7. Lokaj IF (gvidataj de komisiito aŭ malgranda komitato): Organizo laŭ la modelo de
la landa IF kun adapto al la lokaj cirkonstancoj).
 


IV. FUNKCIOJ

 8. IF de UEA: a) Harmoniigo de la tuta laboro; b) rekta informado al internaciaj
instancoj kaj en regionoj sen movado; c) konsiloj kaj helpo per liverado de informoj,
artikoloj kaj materialoj al la landaj IF kaj al la rektaj kunlaborantoj en landoj sen
movado.

9. Landaj IF: a) Realigo de la sugestoj de la IF de UEA; b) organizo de la informado
sur siaj teritorioj; rekta informado al tutlandaj instancoj; c) konsiloj kaj helpo al la
lokaj IF per liverado de artikoloj, novaĵoj, flugfolioj, afiŝoj kaj aliaj materialoj.

10. Lokaj IF: a) Realigo de la konsiloj de la landaj IF; b) rekta informado al la loka kaj
regiona publiko.

 

V. METODOJ

11. Diversaj eblecoj: a) Artikoloj; b) Mallongaj informoj (nepre objektivaj); c) Publikaj
prelegoj por ĝenerala publiko; ĉ) Prelegoj en specialaj medioj (sciencaj institucioj,
literaturaj societoj, sindikatoj, studentaj kluboj, diversaj asocioj ktp.); d)
Radioprelegoj kaj informoj; e) Afiŝoj; f) Flugfolioj; g) Sloganoj; ĝ) Ekspozicioj; h)
Filmoj; ĥ) Varbado de Apogantoj de UEA; i) aliaj eblecoj laŭ la landaj aŭ lokaj
cirkonstancoj.

12. Nur intensa utiligado de ĉiuj eblecoj paralele efikas pozitive.
 


VI. KVALITO
 

13. Ĉefaj eraroj:

a) Nomi la lingvon artefarita, helpa, verda k.s.; oni ĉiam nomu ĝin aŭ la Internacia
Lingvo aŭ Esperanto;

b) superflue menciadi diversajn projektojn de komuna lingvo;

c) ne distingi nete inter Esperanto kiel vivanta lingvo kaj tiuj projektoj, se la
cirkonstancoj devigas paroli pri ili;

ĉ) uzi en nacilingvaj tekstoj esperantajn esprimojn, ekz. "samideano", "Majstro",
"verdstelanoj" k.s.;

d) skribi pri Esperanto en nekorekta nacia lingvo;

e) nomadi la informadon pri Esperanto "propagando";

f) doni al la Esperanto-Movado sektecan karakteron (tro multe da steloj kaj flagoj,
kantado de la himno kaj aliaj kantoj en nekonvenaj tempo kaj loko, strangaĵoj en
la vestoj dum kongresoj kaj aliaj publikaj kunvenoj k.s.).
La eraroj en la informado
malproksimigas de Esperanto dekmilojn da personoj kaj kaŭzis fortan kompromitiĝon de la movado en multaj medioj.

14. Por altigi la kvaliton estas necese akcenti ĉion, kio montras la kulturan kaj
praktikan valorojn de la lingvo; literaturo, sciencaj verkoj, ISU, Belartaj Konkursoj,
delegita reto, precipe helpo dum vojaĝoj kaj en profesia laboro. La digno de ĉiuj
publikaj aranĝoj spegulu la respekton, kiun la esperantistoj mem havas por la
Internacia Lingvo.
 

VII. KONSTANTECO KAJ KAMPANJOJ

15. Konstanteco: La informado devas esti konstanta dum la jaro, por ke la publiko
senĉese konsciu pri la ekzistado kaj funkciado de Esperanto.

16. Kampanjoj: Specialaj kampanjoj, kun utiligo de ĉiuj metodoj, devas esti farataj
antaŭ la komenciĝo de la kursoj, okaze de kongresoj, je la Zamenhof-tago kaj
ĉiam kiam por tio prezentiĝas taŭga okazo.


VIII. MEDIOJ ATINGOTAJ

 17. Ĝenerala informado: Ĝi estas direktita al la larĝa publiko kaj havas la celon krei
ĝeneralan favoran agordon.

18. Speciala informado: Ĝi estas direktita al specialaj medioj, kies interesoj transiras
la limojn de iliaj naciaj lingvoj (sciencistoj, diversaj fakuloj, komercistoj, membroj kaj
adeptoj de internaciaj organizaĵoj kaj movadoj) kun precipa atento al la
junularo kaj la studentoj.
 

IX. KONKLUDO

19. La esperantistoj mem estu pli forte konvinkitaj pri la praveco de la propra afero kaj
pli kuraĝe argumentu kontraŭ la eraraj prezentoj. Ĉiu esperantisto konstante
klopodu larĝigi kaj profundigi sian lingvan scion. Ĉiu esperantisto ĉiam portu la
Esperantan insignon (ne multajn, sed unu). En fakaj aŭ specialigitaj organizaĵoj la
esperantistoj levu sian voĉon. La informado estu ĉiam adaptita al la medio, en kiu
oni faras ĝin, kaj venu prefere de tiu medio mem.

20. Ĉiuj branĉoj de informado estu egale atentataj kaj paralele aplikataj. La maniero
de informado varias de unu lando al la alia kaj de unu medio al la alia. Sekve, tiuj
ĉi bazaj principoj estu aplikataj kun elasteco kaj kun konsidero de la apartaj
cirkonstancoj.

21. La tuta agado, paralela kaj harmonie kunordigita en la tuta mondo, havu daŭre la
celon diskonigi la lingvon, instigi al lernado kaj praktika aplikado de Esperanto, venki
la ŝlosilajn poziciojn en la kultura vivo kaj definitive favorigi la publikan opinion al
Esperanto. 

 

setstats1